Lokus kawalan (locus of
control) merupakan satu konsep yang dibangunkan oleh seorang ahli psikologi
yang bernama Julian Rotter pada tahun 1950-an. Rotter mencadangkan bahawa
persepsi seseorang adalah ditentukam oleh lokus kawalan mereka sendiri. Lokus
kawalan boleh dibahagikan kepada dua jenis iaitu, lokus kawalan dalaman
(Internal Locus of Control) dan lokus kawalan luaran (External Locus of
Control). Mereka yang mempunyai lokus kawalan dalaman memegang kepercayaan
bahawa mereka dapat mengawal nasib mereka sendiri. Mereka cenderung untuk
menyakini bahawa kemahiran, keupayaan dan usaha mereka sendiri menentukan
sebahagian besar pengalaman hidup mereka. Sebaliknya, orang dengan lokus
kawalan luar mempercayai bahawa kehidupan mereka kebanyakannya
ditentukan oleh sumber-sumber luaran seperti nasib, peluan atau
sumber lain yang mempunyai kuasa.
Sebagai
contoh, pelajar-pelajar kolej dengan lokus kawalan dalaman yang kuat
mempercayai bahawa markah mereka adalah diteneukan oleh kebolehan dan usaha
mereka. Mereka berpegang kuat kepada
kepercayaan ‘semakin banyak saya belajar, semakin baik gred yang akan
saya dapat’. Mereka juga akan mengubah startegi pembelajaran mereka sekiranya
mendapati sebarang kekurangan atau kelemahan dalam strategi tersebut. Selain
itu, mereka turut akan meningkatkan jangkaan mereka jika mereka berjaya.
Sebaliknya, mereka akan bimbang apabila mereka berpendapat
mereka tidak berupaya untuk mengawal seseuatu perkara. Contohnya
tugasan mereka.
Berbeza
dengan pemegang lokus kawalan dalaman, pelajar-pelajar kolej dengan lokus
kawalan luaran yang kukuh mempercayai bahawa gred mereka adalah hasil daripada
nasib baik atau buruk, mood guru atau Tuhan. Kebanyakan
daripada mereka berpendapat ‘tidak kira berapa banyak
saya belajar, guru yang menentukan gred saya, saya hanya
berharap saya akan bertuah dalam ujian’. Mereka berpegang teguh
kepercayaan kepada nasib. Mereka cenderung untuk menurunkan jangkaan mereka
apabila mereka memperoleh markah yang baik. Keadaan yang sama di mana mereka mempercayai bahawa gred
ujian yang seterusnya akan bertambah baik apabila mereka gagal dalam ujian yang
lepas. Kemungkinan bagi pemegang-pemegang lokus kawalan luaran untuk belajar
daripada pengalaman yang lepas adalah rendah dan mereka mempunyai kesukaran
untuk meneruskan tugas mereka.
Keseluruhannya, data
penyelidikan menunjukkan bahawa individu yang berpendapat persekitaran mereka
dipengaruhi oleh persepksi dalaman diri sendiri dan bukannya keadaan luar
mereka akan merasai lebih banyak kesejahteraan berbanding dengan individu yang
mempunyai kepercayaan yang berbeza. Menurut Rotter, kawalan merupakan satu
sumber kepuasan hati. Dalam kata lain, sekiranya kita merasa bahawa kita
mempunyai kawalan ke
atas keadaan fikiran kami, kami tentu akan
merasa lebih cekap, lebih percaya pada diri sendiri dan
kurang kecewa dengan keadaan yang berlaku di luar.
Bulman dan Wortman
turut melaporkan bahawa dalam kalangan mangsa kemalangan yang serius, lokus
kawalan dalaman didapati mempunyai pengaruh yang baik kepada individu yang
menghadapi kecacatan fizikal berbanding dengan lokus kawalan dalaman. Kenyataan
ini dibuktikan dengan penyelidikan Partridge dan Johnston yang mendapati bahawa
tahap lokus kawalan dalaman yang tinggi adalah berhubung dengan pemulihan yang
lebih cepat dalam kalangan orang dewasa yang dirampaskan keupayaaan akibat
daripada strok atau patah pergelangan tangan. Sebaliknya, lokus kawalan luaran
dikatakan adalah berkaitan dengan mood yang rendah dan penyertaan yang kurang
dalam aktiviti pemulihan daripada pesakit.
Kehidupan seseorang
adalah dipengaruhi oleh perseksi orang tersebut melihat sama ada
kawalan ke atas kehidupannya banyak dipengaruhi oleh faktor dalaman atau
luaran. Kesimpulannya, lokus kawalan mempengaruhi cara seseorang melihat diri
sendirinya dan peluang yang sedia untuknya.
Kuala Lumpur
No comments:
Post a Comment